Рэпрэсаваны касцёл, які спраектаваў рэпрэсаваны гомельскі архітэктар. Краязнаўцы распавялі, як можна аднавіць культавую пабудову

| Гісторыя | 0

Гомельскі архітэктар Станіслаў Шабунеўскі з'яўляецца аўтарам унікальнага праекту касцёлу ў Бабруйску. Краязнаўцы з супольнасці Пошукі старога Гомеля падзяліліся гісторыяй, як аб гэтым атрымалася даведацца.


 

Касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Бабруйску ў сваім першапачатковым выглядзе зʼяўляецца незвычайнай культавай пабудовай для Беларусі з кропкі гледжання архітэктуры. Таксама сёння будынак ўяўляе з сябе сумны помнік савецкай барацьбы з рэлігіяй. Справа ў тым, што касцёл быў пабудаваны ў пачатку 20 стагоддзя, але ў 1968 годзе фасад храма часткова разбурылі і ўмуравалі ў пяціпавярховы адміністрацыйны будынак.






Тое, што аўтарам праекту зʼяўляецца гомельскі архітэктар Станіслаў Шабунеўскі, у Бабруйску ўспамінаў не захавалася. Аб гэтым зʼявілася здагадка ў 2018 годзе падчас стварэння дакументальнага фільма «Рэпрэсаваная архітэктура», прысвечанага дзейнасці Шабунеўскага. А дапамог зрабіць гэтае адкрыццё фотаальбом пачатку 20 стагоддзя вядомай гомельскай сямʼі Шчакудовых (сёння альбом знаходзіцца ў музеі гісторыі Гомеля).




Як вядома, Анісім Шчакудоў працаваў падрадчыкам пад кіраўніцтвам Станіслава Шабунеўскага, таму ў дарэвалюцыйным альбоме Шчакудовых ёсць шэраг вядомых фотакартак гомельскага архітэктара.

Краязнаўцы, музейныя працаўнікі неаднойчы задаваліся пытаннем, чаму ў гомельскім дарэвалюцыйным альбоме нечакана сустракаецца фота Бабруйску. Яно лёгка ідэнтыфікуецца дзякуючы прысутнасці на ім вядомага драўлянага асабняка купчыхі Кацнельсон. Было зробленае з вышыні, але месца здымкі ніхто раней не ўдакладняў.





Як аказалася, адзінай кропкай, з якой магла весціся здымка — гэта званіца касцёлу. Шчакудовы былі стараабрадцамі і наўрад ці маглі апынуцца ў бабруйскім касцёле як вернікі. Тады і зʼявілася думка, што Анісім Шчакудоў удзельнічаў у яго будаўніцтве. А мог ён гэта рабіць менавіта пад кіраўніцтвам Станіслава Шабунеўскага (дарэчы, архітэктар быў католікам).




Тое, што Шабунеўскі з’яўляецца аўтарам праекту касцёлу, атрымалася спраўдзіць у польскамоўным часопісе «Przegląd Techniczny» за 1902 год. У ім паведамляецца, што ў Бабруйску будзе пабудаваны новы касцёл, а праектаваць яго будзе архітэктар з Гомеля пан Шабунеўскі. Пазней аўтарства Шабунеўскага пацвердзілася і шэрагам іншых крыніц.




Чым жа ўнікальная архітэктура будынку? У выкананні Шабунеўскага неагатычная архітэктура касцёлу ў Бабруйску спасылаецца на прыклад беларуска-літоўскай готыкі — архітэктуру касцёлу святой Ганны ў Вільні. 

Гомельскі архітэктар пераняў з віленскага касцёлу цэнтр кампазіцыі галоўнага фасаду з парнымі стрэльчатымі вокнамі і цэнтральны шпіль, размешчаны па «дыяганалі». У Бабруйску той шпіль пераўтвалыўся ў асобную высокую званіцу.  



Касцёл святой Ганны ў Вільні і касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Бабруйску

Сёння ў будынку касцёлу праходзяць каталіцкія набажэнствы. Але абʼект патрабуе неадкладнай рэканструкцыі — сцены савецкай будыніны ў аварыйным стане. Безумоўна, разбор прыбудовы і аднаўленне фасаду касцёлу — гэта было б справядлівае і заканамернае рашэнне уладаў, якія шануюць гістарычную спадчыну. Пакуль жа касцёл чакае лепшых часоў.





Аўтары:
Пошукі старога Гомеля / Марыя Булавінская, Сяргей Ляпін

Пакiнуць каментар
captcha
Заводам кіраваў працоўны, а вышэйшыя партыйныя чыноўнікі рэціраваліся праз задні ход. Страйк на Гомсельмашы ў 1990 годзе

| Гісторыя

У 1990 годзе ў Гомелі прайшла адначасовая забастоўка некалькіх буйных прамысловых прадпрыемстваў. Флагшток расказвае пра тое, як такое стала магчыма ва ўмовах аўтарытарызму.